The hope that Russia will liberate Western Armenia is very naive. After the liberation of the Caucasus from the Persians with the support of Armenian meliks, the Russians destroyed these very meliks so that, God forbid, a new David Bek doesn’t appear among the Armenians.
Millions of Armenians are strangled in Russia’s claws – under such conditions, how will they liberate Western Armenians?
After arriving and solving their problems with the aid of the Armenians, the Russians have always left us the same gift – the hatred of Muslims towards the Armenians.
While the Turks and Kurds are tearing the Armenians physically, Russia is twisting their soul. After so many historical trials and tribulations, can you rely on Russia?
Mkrtich Portugalyan, 1895
«Ակնկալել, թե Ռուսիան պիտի ազատագրի Տաճկահայաստանը, մեծ միամտություն է: Հայ մելիքների օգնությամբ Կովկասը պարսիկներից գրավելուց հետո, ռուսները փութով վերացրին նույն հայ մելիքությունը, որ հանկարծ հայոց մեջ նոր Դավիթ Բեկ չծնվի…
Ռուսիո ճանկերի մեջ միլիոնավոր հայեր են խեղվում եւ նա ինչպե՞ս պիտի ազատագրի արեւմտահայությանը: Ռուսն ամեն գալով եւ հայոց օգնությամբ իր հարցերը լուծելով, մեզ մի նվեր է թողել, այն է մահմեդականների կատաղությունն հայոց հանդեպ…
Եւ եթե այսօր թյուրքն ու քյուրտը հայոց մարմինն են հոշոտում, ապա Ռուսիան խեղում է հայոց միտքն ու հոգին: Մի՞թե պատմական այնչափ փորձերե ու փորձանքներե հետո, տակավին կարելի է հույս դնել Ռուսիայի վրա»:
ՄԿՐՏԻՉ ՓՈՐԹՈՒԳԱԼՅԱՆ, 1895 թ․
